Magia w płytce zaklęta

Azulejos. Symbol Portugalii i południa Hiszpanii. Kolorowe płytki, które zachwycają mnie od lat i są już chyba częścią mnie. Małe i wielkie dzieła sztuki. Klasycznie biało-niebieskie, a czasem kolorowe i intensywne w przekazie. Raz zestawiają zupełnie niepowiązane wzory, innym razem tworzą symetryczne i ciekawe mozaiki.

Ceramiczne płytki są malowane, a następnie pokrywane nieprzemakalnym szkliwem. Wbrew pozorom, ich nazwa nie ma związku z kolorem niebieskim – azul. Wywodzi się z języka arabskiego (al zulaycha) i oznacza “mały, polerowany kamyk“. Azulejos przybyły na Półwysep Iberyjski razem z Maurami w XV w. i zostały już na stałe.

Są naturalnym elementem krajobrazu, nie tylko w miastach. Ozdabiają pałace, kościoły, domy. Ich zewnętrzne fasady, a także wewnętrzne ściany. Wewnątrz budynków pomagają utrzymać temperaturę – latem przyjemnie niską, zimą ocieplają pomieszczenia. Dostrzec je można na klatkach schodowych, dworcach kolejowych, sufitach i podłogach. W ogrodach potrafią zdobić fontanny lub tajemnicze domki i ciche zakątki, a w parkach ławki.

Początkowo przedstawiały regularne wzory geometryczne. Potem pojedyncze sceny, które z czasem zaczęły układać się w całe obrazy. Prezentowały wydarzenia historyczne i religijne, obrazowały legendy, opowiadały niezwykłe historie. Następne pojawiły się motywy roślin i kwiatów, bujnych owoców, symbole Portugalii i inne.

Dziś azulejos produkowane są masowo, a dostępność wzorów przyprawia o zawrót głowy. Można je kupić w sklepach z pamiątkami, ale też wybrać się na warsztaty z ich tworzenia, a efekt końcowy zabrać do domu jako najpiękniejsze wspomnienie z podróży. Ozdabiają dosłownie wszystko – podstawki pod garnki, kubki, filiżanki i talerze, ręcznie malowane dzbany i miski, całe stołowe zastawy. Widać je na chustach i bawełnianych torbach, pocztówkach i zakładkach do książek, biżuterii i wszystkim, o czym można tylko zamarzyć. Pięknie komponują się z portugalskim korkiem, która bywa ich oprawą lub uzupełnieniem.

Można też kupić je na targach lub bazarach, ale tu sugeruję rozwagę – od jakiegoś czasu wielkim problemem miast są kradzieże płytek z budynków. Mówiąc wprost – zabytkowe obiekty (lub zwykłe domy, ale to przecież bez znaczenia) są dewastowane, żeby sprzedać turystom “kawałek Portugalii “. Warto zastanowić się kilka razy przed takim zakupem. Bez popytu, nie ma podaży. Więcej informacji na ten temat znajdziesz TUTAJ.

Elementy azulejos można też dostrzec na tabliczkach z nazwami ulic. Są niesamowite. W czasie podróży często staję przed jakąś ścianą i patrzę na nią jak zaczarowana. Jest ich tak dużo, że czasami przestaje się je zauważać, tak bardzo stają się oczywiste. Dla mnie są piękniejsze od wielu obrazów, działają na moje zmysły w sposób, jakiego nie umiem wytłumaczyć. Lubię wypełniać nimi moją codzienność, zwykłe życie.

Warto je dostrzegać. Podziwiać. Doceniać. Są symbolem. Tworzą klimat, którego nie da się zapomnieć już nigdy. Zawsze przywołują wspomnienia. Potwierdzi to chyba każdy, kto miał okazję zobaczyć je na żywo.