Martę poznałam kilka lat temu. Zaczynałyśmy razem pracę w jednym z biur podróży. Zawsze była sympatyczną osobą, ale wówczas nie miałyśmy ze sobą większego kontaktu i nie wiedziałam o niej wiele. Dwa lata temu Marta zamieszkała z rodziną w Sztokholmie. Od tego czasu zmieniła się nie do poznania i czerpię wielką przyjemność ze śledzenia Jej metamorfozy zarówno zewnętrznej jak i wewnętrznej. Jest autorką bloga Veganama. W zaskakujący sposób łączy życie rodzinne z nauką języka szwedzkiego, zajęciami w szkole, podróżami do Polski, zwiedzaniem Szwecji, sesjami fotograficznymi, wegańskim gotowaniem i tworzeniem nowych postów na blog. Bardzo mnie to inspiruje. Zapraszam Cię na pierwszy wywiad po długiej przerwie!
Wszystkie zdjęcia z tego wpisu są autorstwa Marty Mytych oraz Marty Streng
Mieszkasz w Szwecji. Jak to się właściwie stało?
W Polsce przez wiele lat pracowałam w biurze podróży, lubiłam to, dużo podróżowałam. Przerwałam pracę, gdy zaszłam w pierwszą ciążę, a po urlopie macierzyńskim wyjechaliśmy do Szwecji. Zawsze chciałam zamieszkać w Skandynawii, coś mnie tam ciągnęło mimo, że nigdy wcześniej nie byłam na północy. Zaczęłam o tym intensywnie myśleć, rozmawiać z Arkiem, nieśmiało szukałam pracy dla obcokrajowców. Po kilku miesiącach rozmowy się zagęściły, bo mąż dostał propozycje pracy i wiedzieliśmy, że jak tylko warunki będą mu odpowiadały, to jedziemy. Decyzję podjęliśmy bardzo szybko. Miałam takie wewnętrze przeczucie, że będzie dobrze. Strach i niepewność była jedynie przez pierwsze kilka dni, ale myślę, że to normalne przy tak diametralnych zmianach w życiu.
Czy zawsze chciałaś mieszkać blisko natury?
Bliskość natury bardzo przyciągnęła mnie do Skandynawii. Nawet na samym początku, kiedy mieszkaliśmy bliżej centrum Sztokholmu mieliśmy pod nosem rezerwat przyrody, jezioro, wszędzie dużo zieleni. Teraz mieszkamy w małym domku w lesie i jest to niesamowite doświadczenie.
Mam wrażenie, że jesteś dziś zupełnie inną osobą niż 4 lata temu. Mam rację?bb
Zdecydowanie zmieniło się wiele. Byłam bardzo niepewna siebie, miałam ograniczone myślenie i nie sądziłam, że w życiu można robić coś więcej poza pracą biurową, w ZUS-ie lub wielkiej korporacji. Bałam się jeździć samochodem, mówić w obcych językach, trzymałam się bezpiecznych opcji i wolałam nie wychylać. Nie mówię, że zupełnie wyzbyłam się emocji, które towarzyszyły mi przez wiele lat, ale na pewno jestem teraz silniejszą i bardziej otwartą osobą. Cieszę się na nowe możliwości i wartościowe spotkania z ludźmi. To w Szwecji zaczęłam przełamywać stereotypy, walczyć ze swoimi słabościami.
Kiedy zaczęłaś się interesować fotografią i dlaczego założyłaś bloga?
Fotografia zawsze gdzieś była w mojej głowie, ale tak jak napisałam wcześniej, nawet przez myśl nie przeszło mi, że mogłabym się tym zająć. Lubiłam oglądać zdjęcia, podziwiałam pracę innych fotografów. Jednak bardzo nie lubiłam siebie na zdjęciach, to zaczęło się zmieniać, kiedy założyłam bloga. A powstał on początkowo dla grupki znajomych, którzy chcieli wiedzieć co u mnie słychać. Byłam wówczas w wegańskiej ciąży z Lili i stwierdziłam, że będę prowadzić taki dziennik. Trochę dla siebie na pamiątkę, ale i dla przyszłych mam, które zastanawiają się, czy na pewno wege ciąża to dobry wybór.
Zaryzykuję stwierdzenie, że blog był początkiem większych zmian?
Dzięki blogowi zaczęłam się zmieniać, otwierać, poznawać ludzi. To bliscy znajomi i mąż namawiali mnie, żebym w końcu wzięła los w swoje ręce i spełniła marzenia dotyczące fotografii. Uczyłam się wieczorami i nocami, byłam tak wciągnięta w tutoriale na youtubie, że traciłam poczucie czasu. Nie wychodziło mi, byłam zła na siebie, sfrustrowana, ale czułam, że to coś mojego. Coś o co muszę zawalczyć. Moje zdjęcia były coraz lepsze, ale ciągle nie takie jak chciałam. Robiłam zdjęcia praktycznie codziennie. Założyłam konto na Instagramie, coraz więcej zdjęć pojawiało się na blogu. Pewnego dnia zepsuł mi się aparat. Nie miałam innego, więc nie było mowy o robieniu zdjęć, bo musiałam oddać sprzęt do serwisu. Płakałam jak bóbr, czułam jakby świat mi się zawalił, więc Arek sam zabrał się za naprawę. Udało mu się, a ja już wiedziałam, że nie mogę żyć bez fotografii.
Podjęłaś wyzwanie i wzięłaś się profesjonalną naukę fotografii. Co było najtrudniejsze?
W szkole największym wyzwaniem jak na razie była bariera językowa. Mój angielski nie jest super płynny, szwedzki tym bardziej, więc pierwsze lekcje były ciężkie. Czasami nie rozumiałam 80%, podpytywałam się ludzi, miałam włączony google translate w telefonie. Jednak wielokrotnie na lekcjach tak intensywnie myślałam, że chciało mi się spać ze zmęczenia (często mamy zasłonięte zasłony przy prezentacjach, co nie pomaga). Czułam, że trochę odstaje. Zajęcia w ciemni po szwedzku, zapamiętanie tych wszyskich precyzyjnych czasów, proporcji chemii przy wywoływaniu zdjeć, bywało wyzwaniem. Szczególnie, że wiele cennych informacji podczas pytań innych studentów mi umykało. Poza tym ze mnie to taka Zosia Samosia. Zadawanie pytań w obcym języku było na początku dla mnie bardzo trudne. Nie tylko dlatego, że nie mówię płynnie, ale dlatego również, że moja wrodzona nieśmiałość trochę mnie hamuje. Do dziś jestem pod wrażeniem samej siebie, kiedy na interview przyszłam wystraszona jak przed egzaminem ustnym na maturze. Obiecałam sobie, że będę mówić tylko po szwedzku, bo chcę pokazać, że mi zależy. Jak sobie założyłam, tak zrobiłam, jednak było to dla mnie spore wyzwanie (bardziej dla mojej głowy, która szukała odpowiedniego słownictwa w czeluściach bezsensowych wiadomości z internetu i bezwiednie zapamiętanych słów piosenek). Nie sądziłam, że się dostanę, ale po tym jak dostałam wiadomość, że przeszłam rekrutację, popłakałam się ze szczęścia.
Pasja. Warto ją rozwijać mimo trudności czy lepiej wybierać to, co pewne i stabilne?
Myślę, że pasja to coś przy czym zapominamy o wszystkim dookoła. Coś co daje nam radość, coś bez czego nie wyobrażamy sobie codzienności. Kiedy robię zdjęcia tracę poczucie czasu. Podstawowe potrzeby np. napij się wody, zjedz coś nagle odchodzą na drugi plan (co nie jest do końca dobre). Z tą stabilnością to jest skomplikowana sprawa. Każdy kto zajmuje się freelancem, wie, że na początku bywa ciężko. Nawet nie na początku. Po prostu są okresy lepsze i gorsze. Mi dużo osób odradzało fotografię. Bo każdy teraz jest fotografem, jest ogromna konkurencja, telefony same robią zdjęcia itp. Liczyłam się z tym, że nie będzie mi łatwo na początku, ale wiedziałam też, że jeżeli tego nie spróbuję będę żałować. Jak się uprę na coś to nie ma zmiłuj. Wszystkie negatywne zdania na temat fotografowania puszczałam mimo uszu i robiłam swoje. Zależy mi na tym, żeby być bardzo dobrą w tym co robię. Wiem, że trzeba na to czasu, wiele nauki i pokory. Tak właśnie działam, cały czas rozwijam swoje umiejętności i zdaje sobie sprawę, że być może na razie będę musiała robić inne rzeczy zawodowo, żeby zapewnić sobie źródło utrzymania. Nie widzę w tym nic złego, bo to jest właśnie ta stabilność. Spokój ducha, żeby swobodnie móc działać kreatywnie z tym co kocham najbardziej.
Ciekawi mnie, skąd bierzesz energię i czas na wszystkie życiowe aktywności? Fotografia,
sport, rodzina, szkoła. Z boku wygląda to tak, jakby Twoja doba trwała co na mniej 48h!
Różnie z tym czasem bywa. Zdarzało się wiele zarwanych nocy, weekendowej pracy, nauki. Poświęcania pewnych dóbr, na rzecz pasji. To kwestia organizacji, priorytetów i nie robienia wymówek. Z dziećmi da się robić niemalże wszystko, również aktywność fizyczną można pogodzić. Iść na spacer zamiast jechać autem, zrobić krótki trening interwałowy, zrobić marszobiegi z wózkiem. Wspominam sesje zdjęciowe z nosidłem na plecach i spacerówką obok, zwiedzanie Sztokholmu z gośćmi, kiedy Arek wyjechał. Wspólne gotowanie. Wymaga to więcej cierpliwości, ale da się. Jednak w moim przypadku najważniejszy jest mąż. Bez niego to wszystko nie byłoby możliwe. On twardo stąpa po ziemi i niesamowicie mi pomaga. Często też sprowadza mnie na ziemię, kiedy za daleko odlecę w chmury ze swoimi pomysłami. Jego wsparcie jest dla mnie niesamowicie ważne. Zdarza mi się być przytłoczoną, “zarobioną”, ale wiem jaki jest cel tego wszystkiego. Czemu to wszystko służy i do czego dążę. Teraz mam intensywny czas, wiele się zbiegło w jednym momencie, ale kiedy tylko mogę szukam spokoju. Trochę mnie mniej na blogu, częściej robie sobie wolne od bycia online. Staram się to wszystko pogodzić.
Jakieś rady dla tych którzy mówią “nie da się”, “nie dam rady”, “to nie ma sensu”?
Wiele osób mówi, że rezygnuje bo słyszą, że nie warto. Oczywiście, że nie wszyscy pałali radością na wieść o moich wyborach. Ale jestem już trochę zahartowana. Fakt, bliscy znajomi i Arek bardzo mnie wspierali od początku, ale były i osoby, które wbijały szpileczki, podkopywały moje poczucie celu i pewność siebie. Zawsze tak będzie, że coś komuś nie będzie pasowało. Nie ma co się przejmować zdaniem innych, którzy i tak jeszcze mogą je zmienić o 180 stopni. Tak było na przykład z przeciwnikami weganizmu. Jeżeli mocno wierzy się w to co się robi, nic nie jest w stanie nas powstrzymać.
